Aktualności 2022_5

         Klubowicze z Wieliczki w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka w Krakowie
   26.07.(wtorek) 2022 r. Stowarzyszenie „Klub Przyjaciół Wieliczki” było na wycieczce w Krakowie w muzeum przy ul. Kanoniczej 17 czyli Pałacu Biskupa Erazma Ciołka wzniesiony z początku XVI w. Po sąsiedzku znajduje się Muzeum Archidiecezjalne. Natomiast pod numerem 19-kamienica Kurii Metropolitalnej w Krakowie, gdzie w latach 1951-1967 mieszkał ks. Karol Wojtyła, później papież Jan Paweł II. Oprowadzała nas po pałacu - muzeum przewodnik po Krakowie: Barbara Sieńko. W zwiedzaniu uczestniczyli z KPW: Danuta Chrebor, Jadwiga Duda, organizatorka, Włodzimierz Grzywacz, Natalia Soran-Maluty z mamą Alojzją Dudek, Halina Dyląg, Marian Dyląg, Jan Matzke, Zofia Prochwicz, Krystyna Wróbel, i osoby zaprzyjaźnione z KPW: Małgorzata Adaszyńska, Maria Grubecka, Anna Kozik, Małgorzata Ślusarczyk, Janina Woźniak, Tadeusz Woźniak. Tym co zobaczyliśmy: galerię rzeźb, figur, a wśród nich figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus z Krużlowej, ołtarzy, obrazów, które tworzą sztukę sakralną Polski od XII-do XVIII w. oraz wystawę sztuka cerkiewna- ikon jesteśmy zafascynowani, oczarowani złotym kolorem, tak świeżym jakby był dziś położony na eksponatach.
Zachęcamy do odwiedzenia Muzeum.
     Opracowała Jadwiga Duda

                           Wycieczka Klubu Przyjaciół Wieliczki do Myślenic
   4.08.(czwartek) 2022 r. Stowarzyszenie „Klub Przyjaciół Wieliczki”(KPW) zorganizowało wycieczkę do Myślenic, korzystając z autobusu B1 kursującego na trasie: Wieliczka-Myślenice-Wieliczka. W 2022 r. Myślenice świętują 680. rocznicę powstania miasta (1342-2022).
   Za panowania króla Kazimierza Wielkiego w 1342 r. osada otrzymała prawa miejskie. Król sprzedał sołectwo myślenickie dwóm mieszczanom z Wieliczki (obaj nosili imię Hynko). W tym samym roku kasztelan krakowski Spytko z Melsztyna ufundował tu kościół parafialny. W XVII w. do kościoła trafił cudowny obraz Matki Boskiej. W rejonie miasta istniał system umocnień, tak zwana brona myślenicka, której główną część stanowił zamek w Myślenicach, warownia u podnóża góry Uklejny, zwanej Zamczyskiem (zachowane są jej ruiny). (...)
   Po przyjeździe do Myślenic wysiedliśmy na przystanku przy Cerfurze. Przeszliśmy wzdłuż potoku Bysinka, obok budynku Strażnicy Ochotniczej i figury św. Jana Nepomucena do centrum czyli na prostokątny rynek. Tu zatrzymaliśmy się przed Pomnikiem Niepodległości, na którym umieszczono trzy tablice. Na jednej z nich znajdują się imiona i nazwiska 22 synów Ziemi Myślenickiej, Kawalerów Orderu Wojennego Krzyża Virtuti Militari. Tablica druga jest ku pamięci żołnierzy polskich oddziałów partyzanckich, którzy walczyli zbrojnie z okupacją sowiecką, polskim reżimem komunistycznym na Ziemi Myślenickiej w latach 1945 - 1956. Trzecia tablica poświęcona jest SOLIDARNOŚCI ze słowami Ojca Świętego Jana Pawła II na temat znaczenia tego słowa. Na rynku jest także studnia-fontanna „Tereska” z końca XIX w. i pomnik Świętego Floriana z XVIII wieku.
   O godz.10.00-tej przybyliśmy do Muzeum Niepodległości znajdującego się od 2018 r. w nowym gmachu przy ul. R. Traugutta 11. Po ekspozycji oprowadzał nas Pan Miłosz, pracownik muzeum. Ekspozycja umieszczona jest na trzech poziomach. Na poziome I - historii Myślenic. W pierwszej sali na ścianach są plansze, na których przedstawiono historię Myślenic. Kolejne tematy to: Pradzieje miasta, Zamczysko i założenia miasta, Sztuka sakralna, Gabinet burmistrza, Konfederacja barska, Apteka Skowrońskich, Restauracja u Kudasiewicza, Dwór, Wesele u Krakowiaków, Kiszczacka Chata, Kuźnia, Zabawki i rzeźby. (…)
Kościół został zbudowany w 1466 r. w stylu gotyckim. Najstarszą częścią jest prezbiterium oraz nawa główna, z następnych wieków pochodzą zachowane części kościoła, w tym kaplice: Serca Pana Jezusa oraz Matki Bożej, w której znajduje się obraz Matki Boskiej Myślenickiej.
  Kolejno udaliśmy się do budynku Starostwa Powiatowego przy ul. Kazimierza Wielkiego, gdzie w latach 1945-1956 znajdował się Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i więzienie. Na korytarzu budynku znajduje się wystawa planszowa ilustrująca działanie służb bezpieczeństwa za PRL-u oraz ludzi tu więzionych. O tych wydarzeniach opowiadał nam Ziemowit Kalinowski, autor książki pt. „Bohaterowie wyklęci na ziemi myślenickiej w latach 1945-1956”.
  W wycieczce, przy sprzyjających warunkach pogodowych: słońcu i wietrze - uczestniczyli z Klubu Przyjaciół Wieliczki Danuta Chrebor, Jadwiga Duda, prezes KPW i organizator wycieczki, Anna Kisiel, Grażyna Kowal, Jan Matzke, Zofia Prochwicz, Marian Sipióra i osoby zaprzyjaźnione z Klubem: Małgorzata Adaszyńska, Maria Grubecka, Halina Haładys. Małgorzata Slusarczyk, Janina i Tadeusz Woźniakowie.
     Opracowała Jadwiga Duda

 KOROWÓD BRONOWICKI po raz 11 wyruszył z Bronowic Małych do bazyliki Mariackiej 

   15 sierpnia 2022 r. Bronowice Małe wyruszyły po raz jedenasty z muzyką, na dwóch wozach drabiniastych do Krakowa, do kościoła Najświętszej Panny Marii na odpust Matki Bożej Zielnej.
   Na wozach w strojach bronowickich zasiedli członkowie TPB, mieszkańcy Bronowic i członkowie Teatru Złoty Róg .
Korowód organizowany jest przez Towarzystwo Przyjaciół Bronowic, Parafię pw. św. Antoniego Padewskiego w Bronowicach Małych i Radę Dzielnicy VI Bronowice. Przyjazd na ukwieconych wozach w dniu Odpustu jest nawiązaniem do faktu, że kościół Mariacki był parafią dla Bronowic Małych do 1949 roku. Tutaj odbywały się śluby, chrzciny i pogrzeby bronowian. Z racji odległości często gospodarze bronowiccy przyjeżdżali wozami na niedzielne nabożeństwa.
Mszę św. odprawił ks. Proboszcz Robert Piwowarczyk, a zgromadzonych na liturgii mieszkańców Bronowic przywitał ks. Infułat Dariusz Raś, który nawiązał do dawnych relacji jakie łączyły Bronowice z parafią Mariacką.
                     Barbara Miszczyk
Galeria foto: fot. Julian Ślusarczyk

3 sierpnia 2022 r. w Muzeum Regionalnym w Trzebini przy ul. Grunwaldzkiej 1 nastąpiło otwarcie wystawy „Różne oblicza górnictwa” zorganizowanej w ramach obchodów 100 rocznicy największej katastrofy górniczej na terenie Małopolski Zachodniej.

Górnictwo to chyba od zawsze był kontrowersyjny i złożony temat, z jednej strony to ważne paliwo energetyczne, jeden z filarów rewolucji przemysłowej, bez której ciężko byłoby wyobrazić sobie światowy rozwój wielkoprzemysłowy i energetyczny, z drugiej wydobycie węgla okupione było ciężką pracą ludzką, nierzadko niosącą zagrożenie zdrowia i życia. Górnictwo węgla kamiennego gloryfikowane w czasach PRL-u jako najważniejsza gałąź przemysłu, w dobie transformacji ustrojowej, kiedy liczył się tylko wynik ekonomiczny bardzo straciło na znaczeniu, stąd likwidacja i zamykanie wielu kopalń. Obecnie spalanie węgla kamiennego jest jednym
z czynników powodującym gwałtowne ocieplenie klimatu i powszechnie odchodzi się od tego paliwa. Jednak w związku z wojną rosyjsko-ukraińską węgiel stał się towarem mocno deficytowym i poszukiwanym, towarem o dużym znaczeniu, zapewniającym bezpieczeństwo energetyczne kraju.

Górnictwo nierozerwalnie związane było także z rozwojem położonej w zachodniej Małopolsce Gminy Trzebinia, na terenie której od XIX wieku prowadzona była eksploatacja węgla kamiennego w kilku szybach – oddzielnych kopalniach, stanowiących podwaliny późniejszej Kopalni Węgla Kamiennego „Siersza”. Górnictwo było to główne źródło utrzymania wielu rodzin nie tylko z gminy, ale i ościennych miejscowości. Dzisiaj również obecne jest w życiu
trzebinian, stanowi przedmiot troski władz i mieszkańców, w związku z ciągle pojawiającymi się zapadliskami będącymi konsekwencją wcześniejszej eksploatacji tej kopaliny.

Chociaż Kopalnia „Siersza” zlikwidowana została 21 lat temu górnicze tradycje są wciąż żywe wśród mieszkańców. Bo przecież górnictwo jest tutejszą historią, dziedzictwem przodków
i lokalną tradycją, o którą należy dbać i ją pielęgnować. Dlatego też Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Trzebińskiej „Cor” prowadząc Muzeum Regionalne w Trzebini szczególnie stara się
o zachowanie pamiątek związanych z górnictwem i kultywowanie górniczych tradycji.

Otwarta w sierpniu wystawa przedstawia różne oblicza górnictwa te dobre i te złe. Dobrą stronę górnictwa prezentuje wystawa filatelistyczna, przygotowana przez Polski Związek Filatelistyczny koło nr 5 w Trzebini. Druga część wystawy poświęcona została tej niebezpiecznej stronie górnictwa związanej z nieprzewidywalną działalnością i wpływem żywiołów oraz bezpośrednio katastrofą górniczą, której 100 rocznica przepadała w dniu otwarcia wystawy, w którym uczestniczyło ponad 100 osób, w tym przedstawiciele władz samorządowych, byli górnicy i ich rodziny a także rodziny poległych w katastrofie. Zwiedzający wystawę mogli nabyć specjalnie z tej okazji wydana przez Pocztę Polską kartę pocztową opatrzona okolicznościowym kasownikiem.

Podczas otwarcia wystawy o katastrofie opowiedziała kierownik muzeum pani Małgorzata Ropka.
- W 1922 r. kopalnia „Artur” przeżyła najbardziej tragiczną katastrofę, jaka miała miejsce na przestrzeni istnienia górnictwa węglowego w naszym regionie, w której zginęło 28 górników, 11 odniosło ciężki rany, a 24 było lekko rannych. Bezpośrednią przyczyną katastrofy było wdarcie się wód potoku „Kozibród” oraz z opadów atmosferycznych do wyrobisk górniczych. Po południu2 sierpnia przeszła nad całą okolicą gwałtowna burza połączona z niezwykle silną ulewą. Kozibród zaczął szybko wzbierać i wreszcie przerwał swoje koryto powyżej byłej kopalni „Izabella”. Stare doły po zawałach zaczęła wypełniać woda tworząc szerokie rozlewisko. Zaalarmowane kierownictwo kopalni zbyt późno przystąpiło do działania, a tymczasem masy wód runęły rano3 sierpnia przez zawały i sypki piasek do wnętrza kopalni. Na odcinku, do którego wtargnęła woda, pracowało w tym czasie 63 ludzi. Kilkudziesięciu z nich udało się uratować, ale 9 górników,17 wozaków i 2 cieśli kopalnianych zginęło. Masy wody z piaskiem wtargnęły z taką siłą,że pozrywały stemple i pozginały szyny kolejki, jak cienki drut. Akcja ratownicza trwała przez kilka tygodni; aby dostać się do ofiar katastrofy, trzeba było wywieźć masę naniesionego piaskui mułu. Cały III poziom został zalany.

Ofiary katastrofy - górnicy: Sebastian Dudzik z Gór Luszowskich lat 43, Wojciech Fudała z Gór Luszowskich lat 49, Antoni Kasprzyk II z Ostrężnicy lat 43, Tomasz Koryczan z Gór Luszowskich lat 37, Franciszek Kotyla z Luszowic lat 39, Franciszek Malczyk z Płok lat 44, Tomasz Pabiś z Myślachowic lat 40, Jan Płonkowski z Płok lat 35, Józef Uracz z Płok lat 39; cieśle: Jan Niewiedział z Balina lat 33, Karol Rejdych z Myślachowic lat 53; wozacy: Jan Feliksiak III z Nowej Góry lat 25, Rafał Dębski z Zalasu lat 49, Franciszek Jarguz z Karniowic lat 32, Władysław Lądwik z Wodnej lat 23, Jan Rozmus V z Lgoty lat 25, Władysław Śliwa z Mucharza k Wadowic lat 32, Jan Szklarczyk z Myślachowic lat 49, Jan Walusiak z Rzyk pow. Wadowicki lat 29, Józef Bodzenta III z Miękini lat 25, Wawrzyniec Dorynek z Miękini lat 29, Stanisław Grochal z Psar lat 25, Alojzy Kawala z Myślachowic lat 19, Julian Kowal z Trzebionki lat 27, Jan Kłeczek VIII z Czernej lat 20, Jan Kłeczek XV z Miękini lat 24, Filip Nowara z Zawady k. Olkusza lat 20, Jan Szpila II z Kwaczały lat 19.

- Zależy nam, by pamięć o tym wydarzeniu i jego ofiarach nie zaginęła – tłumaczy Witold Siemek – prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Trzebińskiej „Cor” zapraszając wszystkich chętnych do odwiedzenia wystawy.

 Zdjęcia: Uroczyste otwarcie wystawy, 3 sierpień 2022 r. (foto - zasoby muzeum)