Spotkanie RTK w Wadowicach

Spotkanie przedstawicieli Regionalnych Towarzystw Kultury
z Małopolski w Wadowicach  8 października 2016 roku 

    Małopolski Związek Regionalnych Towarzystw Kultury z/s w Krakowie (dalej MZ RTK) w współpracy z Towarzystwem Miłośników Ziemi Wadowickiej zorganizował  spotkanie przedstawicieli Regionalnych Towarzystw Kultury (dalej RTK) z Małopolski w Wadowicach w dniu 8 października 2016 roku. Wynajętym Busem – koszt za transport i bilet do Muzeum Jana Pawła II zapłacili uczestnicy – z Wieliczki – Krakowa (punkt zbiorczy) – Krzeszowic dojechały 24 osoby; z Trzebini i Zatora (3 osoby) dojechali swoimi samochodami; z Kalwarii Zebrzydowskiej – 10 osób, dojechali swoimi środkami transportu.

W programie Spotkania było: zwiedzenie Muzeum Dom Rodzinny Jana Pała II w Wadowicach, odwiedzenie bazyliki pw. Ofiarowania NMP - indywidualnie z uwagi na odbywające się nabożeństwo, zwiedzenie centrum Wadowic – oprowadzał Zbigniew Jurczak, prezes TMZW, posiedzenie uczestników spotkania w siedzibie Towarzystwa Miłośników Ziemi Wadowickiej, które było gospodarzem spotkania. Na początku spotkania Zbigniew Jurczak przywitał wszystkich przedstawicieli Towarzystw, przekazał informacje o działalności TMZWadowickiej, o Galerii wystawienniczej obrazów w tym lokalu, które są efektem organizowanych plenerów malarskich oraz o tym, że ich siedziba pełni też funkcję czytelni wydawnictw regionalnych - Czytelnia Mieszczańska.

Wszyscy uczestnicy spotkania RTK otrzymali: medal z okazji 150-lecia Liceum Ogólnokształcącego i Gimnazjum w Wadowicach (1866-1916), którego absolwentem był Karol Wojtyła, Papież Jan Paweł II, i Przewodnik „Wadowickie ślady historii”- wydane nakładem Towarzystwa Miłośników Ziemi Wadowickiej.

Po spożyciu posiłku rozpoczęła się część „robocza” spotkania - przedstawienie informacji o działalności poszczególnych towarzystw.
Prowadzącym tę część spotkania był Stanisław Klich, wiceprzewodniczący MZ RTK w Krakowie.

- Maria Fila, prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Zatorskiej, poinformowała, że towarzystwo zorganizowało Izbę Regionalną Ziemi Zatorskiej i Doliny Karpia, którą otwarto (powtórnie) w 2014 r., po odnowieniu pomieszczenia i powiększeniu zbiorów. Towarzystwo prowadzi edukację regionalną dla młodzieży przez organizowanie spotkań z młodzieżą w Izbie Regionalnej, a także wycieczki w terenie.

- Jadwiga Duda, prezes Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki”, które w 2016 roku obchodzi jubileusz 50-lecia swojej działalności, w skrócie przedstawiła główne kierunki działania KPW - organizowanie spotkań „Wieliczka-Wieliczanie”- odbyło się 224 spotkania oraz praca z młodzieżą – konkursy historyczne i poznawanie regionu wielickiego.

- Zofia Popczyńska-Konon, prezes Towarzystwa Przyjaciół Świątnik Górnych, informuje, że głównym celem działania towarzystwa jest ochrona dziedzictwa rzemiosła lokalnego oraz wydawanie publikacji regionalnych.

- Jerzy Świerczek, prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Jadownickiej, przedstawił, że Towarzystwo zorganizowało i prowadzi Izbę Regionalną - zbiory regionaliów oraz ekspozycja obrazów i rzeźb artysty Tadeusza Świerczka.

- Adam Mazur, prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Muszyńskiej, działalność w zakresie ochrony zabytków „małej architektury” - kapliczki, publikacje lokalne, współpraca przygraniczna ze Słowacją.
Zgłosił zaproszenie przedstawicieli RTK na spotkanie w Muszynie w 2017 roku.

- Krystyna Duda, prezes Towarzystwa Przyjaciół Kalwarii Zebrzydowskiej, przedstawiła, że towarzystwo jest organizatorem, co dwa lata, Pielgrzymki Regionalistów do Kalwarii Zebrzydowskiej, w 2016 roku odbyła się VIII Pielgrzymka. Towarzystwo wydaje rocznik „Kalwariarz”. Towarzystwo ma problem finansowy na pokrycie kosztów wynajmu lokalu na swoją działalność organizacyjną i ekspozycję zbiorów Izby Muzealnej.

- Krzysztof Kasprzyk przedstawił informacje o działalności Stowarzyszenia „Teatr Regionalny w Krakowie”; są to głównie zespoły śpiewacze i taneczne, kapele regionalne, które występują na licznych przeglądach i festiwalach zespołów regionalnych na terenie Małopolski.

- Stanisław Klich, wiceprzewodniczący MZ RTK, przedstawił informację o działalności Małopolskiego Związku Regionalnych Towarzystw Kultury: w początkowych latach działalności (2003-2008) wydawanie Rocznika „Małopolska...”, od 2009 r. kontynuacja wydawania Rocznika „Małopolska” z Wojewódzką Biblioteką Publiczną w Krakowie. Od 2004 roku Małopolski Związek RTK wydaje Informator „Regionalista Małopolski”, dotychczas XVI wydań, finansowany z dobrowolnych wpłat Towarzystw zrzeszonych w Małopolskim Związku.
Małopolski Związek RTK organizuje corocznie – od początku działalności – Spotkanie Opłatkowe, na które zaprasza przedstawicieli towarzystw regionalnych zrzeszonych i niezrzeszonych w Małopolskim Związku oraz gości – członków Redakcji rocznika „Małopolska”, Dyrekcji Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie, która nieodpłatnie udostępnia lokal na odbycie spotkania oraz zespół regionalny lub chór, kapelę w celu zaprezentowania folkloru z różnych regionów Małopolski.

- Stanisław Klich (jak wyżej) przedstawił informację o działalności Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krzeszowickiej, którego był współorganizatorem w 1978 roku i prezesem w latach 1990-2007.
Stowarzyszenie zorganizowało w 1982 r. Izbę Regionalną w Krzeszowicach, a w grudniu 1987 roku otwarto Muzeum Ziemi Krzeszowickiej, już we własnym budynku w Krzeszowicach, ul. Krakowska 30, które utrzymuje własnymi kosztami, nadal jest czynne – udostępnione do zwiedzania w określonych dniach, a dla grup młodzieży szkolnej w uzgodnieniu telefonicznym.
Koszty utrzymania budynku, gdzie mieści się siedziba Stowarzyszenia i pomieszczenie Muzeum ZK ponosi Stowarzyszenie; na pokrycie tych kosztów Stowarzyszenie udostępnia (odpłatnie) w najem część powierzchni budynku. Bardzo ważnym faktem działalności Stowarzyszenia było postawienie Krzyża Milenijnego w 2000 roku na Wzgórzu Czatkowickim. Krzyż jest konstrukcji stalowej, na fundamencie betonowym, wysokość 21 metrów, jest widoczny z kilku miejscowości na Ziemi Krzeszowickiej. Współfinansowanie kosztów postawienia Krzyża poniosły także parafie Dekanatu krzeszowickiego.
Stowarzyszenie MZK wydaje kwartalnik „Ziemia Krzeszowicka” w kolorowej szacie graficznej.

- Barbara Miszczyk, prezes Towarzystwa Przyjaciół Bronowic, i od 2010 roku pełni funkcję (społecznie) Przewodniczącej Małopolskiego Związku Regionalnych Towarzystw Kultury w Krakowie, przedstawiła działalność Towarzystwa Przyjaciół Bronowic: zorganizowanie Izby Regionalnej, współorganizowanie z władzami Dzielnicy VI Krakowa cyklicznych imprez kulturalnych w Bronowicach: Święto ul. Tetmajera, posadowienie Chochoła na róży przy „Rydlówce” w Bronowicach, a przy współpracy ze Szkołą Podstawową Nr 50 organizowany jest corocznie konkurs na pisanki wielkanocne 
Ważnym zadaniem realizowanym przez Towarzystwo jest organizowanie Bronowickiego Archiwum Społecznego.

- Eugeniusz Skoczeń, prezes Racławickiego Towarzystwa Kulturalnego, poinformował, że towarzystwo kultywuje tradycję historyczną o Powstaniu Kościuszkowskim i jego Naczelnym Dowódcy Tadeuszu Kościuszce, organizując uroczystości patriotyczne oraz wyjazdy do miejsc związanych z T. Kościuszką. 
 W dniach od 14-17 października br. jest zorganizowany wyjazd do Solury (Szwajcaria) z okazji 199. rocznicy śmierci T. Kościuszki, zmarł w Solurze, i 80. rocznicy utworzenia Muzeum T. Kościuszki w Solurze.
Eugeniusz Skoczeń, członek Rady Krajowej RSR, przekazał zebranym na spotkaniu w Wadowicach regionalistom pozdrowienie i życzenie osiągnięć w działalności regionalnej od Bożeny Konikowskiej - Wiceprezes Rady Krajowej Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych RP. 

Na zakończenie spotkania RTK Barbara Miszczyk, Przewodnicząca MZ RTK, podziękowała Zbigniewowi Jurczakowi, prezesowi TMZW i obecnym na spotkaniu członkom zarządu za zaproszenie do Wadowic działaczy kilkunastu towarzystw regionalnych z Małopolski i Małopolskiego Związku RTK oraz umożliwienie spotkania się w ich siedzibie, za poczęstunek oraz przekazanie medalu i przewodnika-wszystkim przedstawicielom RTK.

W spotkaniu w siedzibie TMZWadowickiej uczestniczyło 42 osób (przedst. RTK i TMZW).

Jadący Busem uczestnicy spotkania – w drodze powrotnej do Krakowa i Wieliczki – mieli możliwość zwiedzenia pięknego, zabytkowego, drewnianego kościoła w Graboszycach na Ziemi Zatorskiej. Było to możliwe dzięki staraniom Marii Fila, prezes TMZZ.
O historii tego kościoła i przeprowadzonych w ostatnich latach pracach konserwatorskich opowiedziała Maria Madej, autorka monografii "Obrazy z życia Graboszyc".

Kościół parafialny św. Andrzeja w Graboszycach zbudowano w 1585 r., na miejscu dawniejszego. Świątynia o konstrukcji zrębowej, nakryta dachem dwuspadowym o różnej wysokości kalenicy. Od zachodu dostawiono w 1617 r. wieżę izbicowa, którą podwyższono o piętro w XVIII w. i nakryto baniastym hełmem. Osobliwością kościoła jest piętrowa zakrystia przy północnej ścianie prezbiterium oraz barokowe wyposażenie z XVII - XVIII w., m.in. krucyfiks na belce tęczowej, ołtarz główny z obrazami Matki Boskiej z Dzieciątkiem i Św. Andrzeja wraz ze skrzydłami ołtarza szafkowego z obrazami Ecce Homo i Matki Boskiej Bolesnej z XVI wieku.
Kościół w Graboszycach, gm. Zator, znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce.

Poniżej wykaz Stowarzyszeń/Towarzystw, których przedstawiciele uczestniczyli w spotkaniu w Wadowicach. 

1. Towarzystwo Miłośników Ziemi Wadowickiej – gospodarz spotkania
2. Towarzystwo Przyjaciół Kalwarii Zebrzydowskiej                
3. Stowarzyszenie „Klub Przyjaciół Wieliczki”                            
4. Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krzeszowickiej                  
5. Stowarzyszenie Przyjaciół Świątnik Górnych                         
6. Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Trzebińskiej „Cor”            
7. Towarzystwo Miłośników Ziemi Jadownickiej                        
8. Brzeskie Towarzystwo Kulturalne „Gryf”                                 
9. Stowarzyszenie „Teatr Regionalny w Krakowie”                     
10. Towarzystwo Przyjaciół Bronowic                                          
11. Towarzystwo Miłośników Ziemi Zatorskiej                            
12. Racławickie Towarzystwo Kulturalne                                    
13. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łąckiej                                   
14. Towarzystwo Miłośników Ziemi Muszyńskiej.                       

  Oprac. Stanisław Klich

 Galeria foto: fot. Stanisław Klich
                           fot. Krzysztof Kasprzyk 
          Bazylika pw. Ofiarowania NMP w Wadowicach