Uroczystości historyczne w Małopolsce

  SZTAFETY ZNAK-Wymarsz legionistów z Krzeszowic

            Słysz bracie, słysz, minionych lat sygnały
            Sztafety znak z kolei dają nam.
            – słyszymy w Marszu strzelców z 1863 roku.
Tradycję powstańców styczniowych pielęgnowana jest także na Ziemi Krzeszowickiej, gdzie patronuje jej św. Rafał Kalinowski, jeden z powstańczych dowódców.
Pamięta się tu także o Legionach – dlatego właśnie „Sztafety znak” patronuje wydarzeniom związanym z wymarszem legionistów z Krzeszowic.
Zainicjowany przez Dorotę Strojnowską projekt ma przypomnieć nieznany szerzej legionowy epizod z 1914 roku w Krzeszowicach
W 102. rocznicę tego wydarzenia w Muzeum Ziemi Krzeszowickiej przy ul. Krakowskiej 30, odbył się wernisaż wystawy. Na wystawie pokazane zostały dokumenty i fotografie legionistów pochodzące ze zbiorów SMZK, fragmenty dzienników i wspomnień uczestników – m.in. Władysława Selima-Brunné, Mieczysława Norwid-Neugebauera, Tadeusza Wyrwy-Furgalskiego, kapelana o. Kosmy Lenczowskiego, i innych. Można było zobaczyć także legionowe odznaczenia, obrazy i portrety legionistów, a także patent oficerski Władysława Selima Brunné. Wiele spośród pokazanych obiektów podarowały do zbiorów SMZK rodziny legionistów: córki Selima – Władysława Brunné i Danuta Brunné-Rederowa oraz rodziny Stanisława Janickiego i Andrzeja Pałki.
Piękną pamiątką dla uczestników wernisażu był reprint wydanego w 1915 roku śpiewnika Marsze i piosenki Brygady Piłsudskiego, wydany dzięki prezesowi Kopalni Porfiru i Diabazu Sp. z o.o w Krzeszowicach Danielowi Kłosowskiemu. Wystawę oglądać można do 30 listopada br.
Po wernisażu w SMZK na placu szkoły przy ul. Krakowskiej 11 odbyła się doniosła uroczystość z udziałem Asysty Honorowej 5 Batalionu Dowodzenia im. Gen. Broni Stanisława Hallera pod dowództwem ppłk. mgr inż. Rafała Seroki.
Przybyły poczty sztandarowe: Szkoły Podstawowej w Krzeszowicach i Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Krzeszowicach. Uczestniczyli m. in. poseł Józef Lassota, przedstawiciele władz samorządowych – przewodniczący Rady Gminy Krzeszowice Adam Godyń oraz burmistrz Krzeszowic Wacław Gregorczyk, prezes Fundacji Aktywne Dzieciaki Zbigniew Szota z przedstawicielkami Fundacji – oraz członkowie Towarzystwa Krzewienia Tradycji Kawalerii Polskiej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego z Chrzanowa.
Wśród uczestników był także senior Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krzeszowickiej, weteran wojny obronnej 1939 roku kpt. Franciszek Pióro.
Dlaczego uroczystość ta odbyła się właśnie w Krzeszowicach, przy ulicy Krakowskiej 11, Otóż tam właśnie legioniści zostali zakwaterowani przed wymarszem – i stamtąd, obecną ulicą Legionów Polskich, wyruszyli w kierunku Paczółtowic, i dalej – do Królestwa.
Kolejni gromadzili się dalej, by wyruszyć w następnych dniach. Wśród dowódców pododdziałów byli Mieczysław Norwid-Neugebauer i Władysław Selim Brunné. Fragmenty jego dziennika, w którym opisał wydarzenia w Krzeszowicach, a także list Piłsudskiego do kpt. Józefa Rybaka, odczytał podczas Apelu Legionowego Przemysław Zimoń.
Z początkiem sierpnia 1914 roku wyszło stąd 660 legionistów, wśród nich mieszkańcy Ziemi Krzeszowickiej – Dębnika, Filipowic, Krzeszowic, Nowej Góry, Paczółtowic, Tenczynka.

Dlatego na fasadzie budynku szkoły przy ul. Krakowskiej 11, z inicjatywy Jadwigi Ziemlińskiej, której działania aktywnie wspierali Konstanty Klocek i Zarząd SMZK, umieszczona została, ufundowana przez Urząd Miejski w Krzeszowicach, tablica upamiętniająca Marszałka Piłsudskiego i wymarsz Legionów Polskich.
Z Krzeszowic uczestnicy „Sztafety znak” udali się do Paczółtowic, gdzie najpierw odbyła się uroczystość pod obeliskiem poświęconym Józefowi Piłsudskiemu, Strzelcom, Sokołom oraz uczestnikom I wojny – legionistom, żołnierzom c.k. armii i hallerczykom. Pomnik ten, zaprojektowany przez artystę Mariana Konarskiego, stoi nad głazem poświęconym uczestnikom powstania listopadowego – ustawionym staraniem paczółtowickich weteranów I wojny światowej wszystkich formacji w stulecie powstania – co symbolicznie wpisuje się w kontynuację sztafety. Także i w Paczółtowicach uświetnili uroczystość żołnierze 5 Batalionu oraz członkowie Towarzystwa Krzewienia Tradycji Kawalerii Polskiej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego.
Sołtys Andrzej Furmanik w okolicznościowym przemówieniu przypomniał historyczne wydarzenia oraz ich uczestników. Uczniowie paczółtowickiej szkoły podstawowej pod kierunkiem pani Ewy Rogóż-Klocek – Emilia Niemiec, Lena Tomczyk, Sandra Tomczyk, Brajan Mirek, Dominika Mazur zaśpiewali legionowe i patriotyczne pieśni oraz zadeklamowali wiersze poświęcone Józefowi Piłsudskiemu oraz wiersz Władysława Bełzy „Kto ty jesteś? – Polak mały…”.
Przedstawiciele władz i jednostek mundurowych oraz stowarzyszeń złożyli kwiaty i zapalili znicze. Wśród uczestników spotkania w Paczółtowicach był por. Mieczysław Galan, żołnierz Armii Krajowej.
Po uroczystościach ksiądz proboszcz Ryszard Pałka i przewodniczący Rady Parafialnej Andrzej Furmanik zaprosili uczestników na piknik, który odbył się na terenie ogrodu przy plebanii w Paczółtowicach.
Grochówkę przygotowaną przez wojsko i mięsiwa z rusztu oraz słodycze i kawę, herbatę przygotowane przez panie z Koła Gospodyń Wiejskich spożywano w parafialnym szałasie oraz w wojskowych namiotach, co pozwoliło wszystkim odpocząć od upału.
Dzięki założeniom projektu mogli w nim wziąć udział także ci uczestnicy, którzy nie dysponują samochodami, zapewniliśmy bowiem transport.
Patronem medialnym naszego przedsięwzięcia była TVP3 Kraków. W wieczornym wydaniu „Kroniki” 27 sierpnia br. przedstawiono obszerny materiał o wydarzeniu.
„Sztafety znak” został także opisany w „Dzienniku Polskim” i „Przełomie”.

Skrót artykułu, autorka Dorota Strojnowska, w „Ziemia Krzeszowicka”, 2016 nr 3-4 (123-124)  

           Wystawa historyczna w Muzeum Ziemi Krzeszowickiej, ul. Krakowska 30

Obchody 103.rocznicy wymarszu legionistów z Krzeszowic
            7. września 2017 r. Krzeszowice - Paczóltowice

        Wystawa historyczna w Muzeum Ziemi Krzeszowickiej
          Fot. Stanisław Klich